2017 samenvatting
Tip: import java.util.* boven al uw code zetten.
Overerving
Geen overerving: Nadelen
- Dubbele code voor bijna identieke lijsten en classes
- Oplossing? Private ArrayList<Object> rekeningen;
- Klasse Object = moeder van alle klassen;
- Alle klassen erven over van object(subklasse), object is de superklasse.
Voor en nadelen overerving
Voordelen
- Geen dubbele code
- Makkelijk verschillende klassen in 1 lijst
Nadelen
- Typecasting is nodig om specifieke methodes op te roepen
- Compiler weet niet welke subklasse het object toebehoort
Oplossing: instanceof. → Bv. If ( o instanceof BankRekening){} Oplossing: casting. → Bv. String s = (String) o;
Statisch en Dynamisch type van een object
Object o = rekeningen.get(0);
Statische type van o
Het type dat je gebruikt om een variabele te declareren
@Compile time gebruikt om te zien of methode bestaat
Dynamische type van o
Het type dat je gebruikt om een variabele te initialiseren.
Bv. SpaarRekening of BankRekening
@runtime gebruikt om te checken welke versie van de methode uitgevoerd moet worden
Dynamische binding
Op het ogenblik van uitvoering wordt de toString() van het dynamisch type opgeroepen
Generalisatie en Specialisatie bij Overerving:
- Generalisatie (van beneden naar boven)
Gemeenschappelijke instantievariabelen en methoden afzonderlijke klasse.
Dit is de superklasse
- Specialisatie (van boven naar beneden)
Specifieke instantievariabelen en methode: subklassen
Override
Om toe te voegen aan de toString() van de superklase: super.toString() + "nieuw"
Bij overriding gaat het om een methode met dezelfde naam, hetzelfde returntype en precies dezelfde argumenten in een superklasse en zijn subklasse, maar andere implementatie
Typecasting voor Equals
public boolean equals(Object o){
boolean result = false;
if (o instanceof Persoon) {
Persoon p = (Persoon) o;
if(this.getNaam().equals(p.getNaam()) && (this.getVoornaam().equals(p.getVoornaam())){
result = true; }
}
return result; }
Exceptions
Exception blijven opgooien tot aan de plaats waar de afhandeling kan gebeuren (UI/main).
Een try block kan gevolgd worden door meerdere catch blocks.
Exceptions afhandelen : finally
In een finally block staan statements die uitgevoerd worden nadat de try - catch processing voorbij is ( dus ongeacht of er een exception is opgetreden !). In een finally block staat typisch opruim code, zoals bijv. het sluiten van bestanden.
try {
// code waarin een exception kan optreden
} catch (ExceptionType e) {
// code die exceptionType fouten behandelt
} finally {
// code die altijd uitgevoerd wordt
}Exception Classes
Unchecked exceptions
RuntimeException en subklassen: fouten die binnen de applicatie liggen, gevolg zijn van programmeerfouten (bugs), niet kunnen geanticipeerd worden door de applicatie, waarvan de applicatie niet kan herstellen, die gefixt moeten worden i.p.v . opgevangen, …
Voorbeelden: NullPointerException, NumberFormatException.
Checked exceptions
Exception en subklassen : fouten die buiten de controle van de developer vallen, geanticipeerd moeten worden door de applicatie, gecheckt worden door de compiler, waarvan de applicatie moet kunnen herstellen Voorbeeld : FileNotFoundException.
Compiler: checkt of deze exception gegooid kan worden en waarschuwt als dit het geval is → developer moet er dus rekening mee houden
Methode moet declareren welke checked exceptions het kan opgooien
Belangrijk: In catch-clausule handel je altijd de exception af : of je gooit een nieuwe fout op, of je toont een foutboodschap aan de gebruiker, maar je stopt de uitvoering van het programma!
Eigen Exception class:
class EigenException extends RunTimeException{
public EigenException(String message){
super(message);
}
}
Soorten exceptions
Java Unchecked RuntimeException.
- ArithmeticException Arithmetic error, such as divide-by-zero.
- ArrayIndexOutOfBoundsException Array index is out-of-bounds.
- ClassCastException Invalid cast.
- IllegalArgumentException Illegal argument used to invoke a method.
- IndexOutOfBoundsException Some type of index is out-of-bounds.
- NullPointerException Invalid use of a null reference.
- NumberFormatException Invalid conversion of a string to a numeric
Checked Exceptions Defined in java.lang.
- ClassNotFoundException Class not found.
- CloneNotSupportedException No clone object not implemening Cloneable
- IllegalAccessException Access to a class is denied.
- InstantiationException No create object of abstract class /interface
- NoSuchFieldException A requested field does not exist.
- NoSuchMethodException A requested method does not exist.
Abstracte klassen en interfaces
Abstracte klassen of Polymorfie
Abstracte methodes enkel in abstracte klassen. Geen objecten maken van abstracte klassen. Elke subklasse moet alle abstracte methodes implementeren (tenzij zelf abstract)
toString() en equals():
Methodes geërfd van Object
Polymorfie (veelvormigheid)
Het geheel van overerving en dynamische binding, waarbij je een referentie hebt die als statisch type een superklasse heeft en als dynamisch type een subklasse .
Interfaces
- New → Interface
Alle methodes abstract (keyword abstract is niet nodig) en alle methodes public (keyword public is niet nodig)
Contractueel: klassen die interface implementeren moeten implementatie hebben voor elke methode, tenzij klasse abstract is.
Cloneable
Wanneer een klasse Cloneable implementeert mag de clone() methode gebruikt worden. Anders CloneNotSupportedException.
@Override
public Fiets clone() throws CloneNotSupportedException{
return (Fiets)super.clone();
}
Serializable
Wanneer een klasse Serializable implementeert, kunnen de objecten geserializeerd worden
Transient: Zorgt ervoor dat een instantievariabele niet geserialiseerd wordt, krijgt bij deserializeren default-waarde. Static nooit geserializeerd.
public class Database {
static final long serialVersionUID = 3147609931653727026L;
public void addWiel(Wiel wiel) throws Exception{
FileOutputStream fs = new FileOutputStream("Wiel.txt");
ObjectOutputStream os = new ObjectOutputStream(fs);
os.writeObject(wiel);
os.close();
}
public Wiel getWiel() throws Exception {
FileInputStream fs = new FileInputStream("Wiel.txt");
ObjectInputStream os = new ObjectInputStream(fs);
Wiel wiel = (Wiel) os.readObject();
os.close();
return wiel;
}
}
}
| Abstracte klassen | Interfaces |
| Interfaces | Alleen public static final velden |
| Constructors | Geen constructor |
| Sommige methodes abstract | Alle methodes abstract |
| Klasse kan maar van 1 klasse extenden | Klasse kan ++ interfaces implementeren |
| Public, private of protected | Alles public |
Writing and reading
Write
File namen = new File("Namen.txt");
File namen = new File("Namen.txt");
try{
PrintWriter writer = new PrintWriter(namen);
writer.println("Mieke Kemme");
writer.println("Elke Steegmans");
writer.close();
}catch(FileNotFoundException ex) {
throw new DomainException(“Fout bij het wegschrijven”, ex);
}Read
ArrayList<Persoon> personen = new ArrayList<>(); // alle info van bestand komt hier
File personenFile = new File("Personen.txt");
try{
Scanner scannerFile = new Scanner(personenFile); // scanner voor File
while (scannerFile.hasNextLine()) { // voor elke lijn van het bestand
Scanner scannerLijn = new Scanner(scannerFile.nextLine());
// scanner voor lijn
scannerLijn.useDelimiter(" / "); // scheidingstekens van verschillende delen in de huidige lijn
String voornaam = scannerLijn.next(); // eerste deel huidige lijn tot aan /
String naam = scannerLijn.next(); // tweede deel huidige lijn tot aan /
Persoon persoon = new Persoon(naam, voornaam);
personen.add(persoon);
}
}catch(FileNotFoundException ex) {
throw new DomainException("Fout bij het inlezen", ex);
}Collections
Gebruik zoveel mogelijk interface of superklasse als statisch type.
Soorten
Lists
get(i) is een methode die enkel van toepassing is op Lists. Dubbels mogen, volgorde van ingave telt, heeft indices
- ArrayList
Je moet veel minder code zelf schrijven wanneer je ArrayList gebruikt dan wanneer je een Array gebruikt! default, meestal OK
- LinkedList
Kies dit indien performantie belangrijk. LinkedList houdt pointer naar eerste element bij, elk element houdt pointer naar volgend element bij; elementen staan dus niet meer fysisch na elkaar zoals bij ArrayList. Implementeert potentieel Queue of Deque = double ended queue
Sets
Geen dubbels bij sets, ook geen duidelijke volgorde
- HashSet
Implementeert Hashmap. default, meestal OK
- LinkedHashSet
Volgorde van ingave, werkt met interne LinkedHashMap
Maps
Verzameling van key-value paren waarbij er maar 1 paar is met specifieke waarde voor key (volgens equals in klasse K) Maakt het mogelijk zeer snel informatie (value) op te zoeken op basis van een key Key is object van klasse K, value is object van klasse V Key-value paar wordt ook entry genoemd. Geen duidelijke volgorde
- Hashmap
Bij Hashmap is de indexkey de hashcode
In array komen alle entries waarvan de key door de hashCode wordt afgebeeld op dezelfde waarde terecht in een LinkedList
- LinkedHashmap
Elke entry houdt wijzer bij naar volgende
- TreeMap
Keys worden ascending gesorteerd (bv. a→z) bijgehouden in een boomstructuur.
Hashen
@Override
public int hashCode() {
Objects.hash(naam, voornaam, rnummer);
}Overzicht
| List | Map | Set |
| Dubbels
Volgorde (van ingave) Index gebruiken |
Key-value
Key uniek Geen duidelijke volgorde |
Geen dubbels
Geen duidelijke volgorde |
| ArrayList, LinkedList,… | HashMap, LinkerHashMap,… | HashSet, LinkedHashSet,… |
| ►List<String> list = new ArrayList<>();
►list.add(“Bert”) ►list.get(0) ►list.remove(0) |
►Map<String,String> map = new HashMap<>();
►map.put(“r0047001”, “Bert”) ►map.get(“r0047001”) ►map.remove(“r0047001”) |
►Set<String>set = new HashSet<>();
►set.add(“Bert”) ►set.get(“Bert”) ►set.remove(“Bert”) |
| Ik wil… | Collectie |
| …studenten snel kunnen terugvinden op basis van hun studentennummer. | Map |
| …foutboodschappen in een applicatie loggen | List |
| …bijhouden welke boeken je al gelezen hebt | Set |
| …deelnemers inschrijven voor kamp, aantal plaatsen beperkt is | List? Set? |
Comparable, Comparator, Sorting
Comparable
Comparable is een interface. Je hebt deze bijvoorbeeld nodig als je een List wilt sorteren (Collections.sort(studentenlijst)). Dit is voor de default sorteervolgorde. Als je deze implementeert (implements Comparable<Student>), moet je een CompareTo(Student O) methode implementeren.
public int compareTo(Student O)Indien beide objecten gelijkwaardig zijn, moet een 0 gereturned worden. Als het this-object kleiner is dan Student O, dan return je een negatief getal. Als het this-object groter is dan Student O, dan return je een positief getal.
Als je wilt sorteren op basis van een string, bv r-nummer of naam, dan kun je gewoon de reeds geïmplementeerde compareTo van string gebruiken:
return this.naam.compareTo(O.getNaam())Comparator
Wat als je eigen sorteertmethode voor String wilt? Je kunt geen String-klasse gaan maken. Je kunt ook geen nieuwe subklasse van String maken, want String is Final. Comparator is de oplossing! Dit is voor alternatieve sorteervolgorde.
Uitgaande van een ArrayList<String> genaamd namen. Java vindt dat Uppercase letters eerst gesorteerd worden, en dan pas Lowercase. Dat willen we niet, dus we gaan dat eens aanpakken.
List<String> namen = new ArrayList<String>();
Collections.sort(namen, new Comparator<String>() {
@Override
public int compare(String o1, String o2) {
return o1.compareToIgnoreCase(o2);
}
});Eclipse geeft dat van die IgnoreCase zelf aan, geen zorgen.
Verwijderen
//Creëer lijst van Strings
List<String> strings = new ArrayList<>();
strings.add("...");
//Verwijder het woord "De"
Iterator<String> stringsIterator = strings.iterator();
while(stringsIterator.hasNext()){
String woord = stringsIterator.next();
if(woord.equals("De")){
stringsIterator.remove();
}
}Static and Final
Static
Statische methode
Keyword static → methode hoort niet bij een object maar bij een klasse. Je moet geen object instantiëren, maar roept de methode rechtstreeks op de klasse.
Een statische methode kan geen instantievariabelen aanspreken.
Statische variabele
Variabele hoort niet bij een object maar bij een klasse (klassevariabele). Dezelfde waarde voor alle objecten van die klasse
Oude bekende
We kenden Static al van de main-methode:
public static void main(String[] args){
System.out.println("Hello world");
}Deze methode moet statisch zijn, zodat de JVM geen App-object hoeft aan te maken.
System is een gewone klasse uit de package java.lang, out is een publieke klassevariable daarvan (PrintStream out). println is een objectmethode van die klasse PrintStream.
Gebruik static spaarzaam
- Waar wel
- Constanten (zie final...)
- Methodes die objectvelden/-methodes niet nodig hebben
- Ter vervanging van constructoren
- Waar niet
- Om eigen klassen uit te breiden (geen Arrays-achtige toestanden zelf aanmaken)
- Niet-final velden (tellen van objecten via een klassevariabele wordt niet gedaan!)
Final
Niet te verwarren met static. Is toepasbaar op velden/lokale variabelen/parameters, methodes en klassen.
Final variable
Mag niet meer veranderd worden. Veldnaam wordt éénmalig geïnitialiseerd in de constructor. Later wijzigen (e.g. setter) → compilerfout. Dus validatie in de constructor.
private final type veldnaam;Final methode en klasse
Final methode mag niet overschreven (override) worden! Wordt zelden gebruikt, private methodes zijn trouwens de facto final.
Final klasse mag geen subklassen krijgen. Zelden gebruikt, voor security-doeleinden.
Constante
public class Week {
public static final int AANTAL_DAGEN = 7;
}Mag public (mag direct aangesproken worden), static (zelfde waarde voor alle objecten), final (niet meer aanpasbaar)
Afspraak: alles in hoofdletters, woorden gescheiden met underscore.
UML — Unified Modeling Language
|
|
+Public, -Private, #Protected, <<abstract>> & <<interface>> (boven titel en vóór methodes)
Relaties
Heeft een - relatie
Je zet de instantievariabele van iets dat in het klassediagram staat niet in de klasse zelf.
Cardinaliteit kan ook bijvoorbeeld 0..* zijn (nul of meerdere studenten)
Gebruikt een - relatie
Een klasse zoals UI gebruikt de klasse Student maar heeft geen instantievariabele Student.
Is een - relatie (Overerving)
Implementeert - relatie (interfaces)
